Cách bảo quản thuốc bắc sau khi sắc
Thuốc Bắc có nhiều công dụng hiệu quả, được nhiều người sử dụng từ ngàn xưa đến nay. Mỗi người dân khi mua thuốc bắc về thì đều phải tự biết sắc thuốc bắc, hoặc nhờ người khác sắc dùm. Bài hôm nay chúng ta nói về cách sắc thuốc bắc và cách bảo quản thuốc bắc sau khi sắc.
Cách sắc thuốc và bảo quản thuốc bắc sau khi sắc.
1. Về nước dùng để sắc thuốc:
dùng nước đun chín là tốt nhất vì nước này đã loại bỏ các khoáng chất có thể làm mất tác dụng của một số vị thuốc. Không nên dùng nước máy hoặc nước giếng vì đôi khi nước không đạt chuẩn hoặc là nước cứng. Thông thường lượng nước cho một thang thuốc 100g khoảng 500-600ml.
2.Về dụng cụ sắc thuốc:
nên dùng ấm sắc thuốc chuyên dụng không nên dùng nồi hoặc dụng cụ kim loại để sắc thuốc, như thế sẽ tránh được sự phân hủy của các hoạt chất, đặc biệt là tannin (chất chát) thường có trong cây cỏ. Đôi khi các kim loại còn có thể phối hợp với các thành phần trong dược liệu tạo thành các chất gây độc cho cơ thể.
 |
| Dụng cụ sắc thuốc bắc |
3. Về thành phần của thang thuốc:
một thang thuốc thường có nhiều vị thuốc phối ngũ với nhau. Trong đó có thể có loại dễ tan, có loại khó tan trong nước, có loại rất dễ bay hơi ở nhiệt độ cao như tinh dầu, có loại mỏng manh, nhẹ thường dễ nổi lên trên như các loại hoa lá, có loại cứng chắc như rễ củ, loại nặng hay bị chìm xuống đáy siêu như các khoáng vật, xương động vật.
Do đó khi sắc cần chú ý, không phải đổ tất cả vào siêu một lượt, mà ở đây trách nhiệm của người bán thuốc là ghi chú và căn dặn người bệnh kỹ càng, thuốc nào cho vào sắc trước, thuốc nào cho sau, loại có tinh dầu dễ bay hơi chỉ cho vào sau cùng trước khi bắc xuống, có loại cần phải cho vào túi vải để không làm khét đáy siêu như thạch cao.
Trong thang thuốc đôi khi còn có những vị thuốc quý như “sâm, nhung, quế, sừng tê...” thường được tán thành bột gói riêng và dặn bệnh nhân nên cho vào chén thuốc trước khi uống để tránh hao hụt trong quá trình sắc thuốc.
4. Về thời gian và nhiệt độ sắc thuốc:
trước khi cho vào siêu nên xem lại thang thuốc, vị nào để riêng, vị nào đã được sao tẩm, các vị thuốc lá nên rửa nhanh dưới vòi nước cho sạch rồi hãy cho vào siêu.
- Nếu là thang thuốc giải cảm thường được sắc nhanh với lửa to và sắc một lần khi sôi thì rót ra uống lúc thuốc còn ấm nóng, để lấy khí giúp ra mồ hôi và không bị mất tinh dầu như bạc hà, kinh giới, tía tô.
- Nếu là thang thuốc chữa bệnh hoặc thuốc bổ như đương quy, nhân sâm, bạch truật, hà thủ ô... cần lấy vị nên sắc chậm với lửa riu riu cho thuốc sôi âm ỉ nhưng không trào ra ngoài, thời gian sắc 50-60 phút, rót lấy nước thứ nhất và sắc nước thứ hai cách cũng giống như nước thứ nhất. Hòa hai nước lại với nhau uống, hoặc có thể cô đặc lại rồi chia hai lần uống trong ngày.
5. Cách bảo quản thuốc bắc sau khi sắc
Thuốc Bắc phần lớn được làm từ cây cỏ, có chứa các hoạt chất vì thế nếu sắc thuốc bắc rồi cô đặc trong nước, thuốc sẽ dễ bị vi sinh vật xâm nhập làm hỏng. Nhiều người sắc thuốc Bắc rồi cô đặc lại, đóng chai để bảo quản nhưng chỉ sau ít ngày là bị mốc, hư hỏng không dùng được. Kể cả thuốc hoàn (viên) để cũng bị mốc và hỏng.
Nếu độ ẩm quá 12% hoặc gặp lúc thời tiết ẩm ướt (độ ẩm không khí trên 80%), thuốc dễ bị nhiễm nấm mốc trở nên hư hỏng, không dùng được. Nếu cứ dùng sẽ gây hại cho sức khoẻ.
Để bảo quản thuốc bắc, đối với thuốc lỏng, muốn bảo quản được lâu dài phải cho thêm đường tới mức bão hoà (không tan thêm được nữa) thành xirô thì nấm mốc sẽ không phát triển được.
Tốt hơn hết cho thêm vào dung dịch thuốc chất chống mốc natri benzoat với tỷ lệ 1-2 phần nghìn so với sản phẩm (mỗi lít thuốc cho 1-2g). Chất này bạn có thể mua ở cơ sở chế biến dược phẩm hoặc cửa hàng bán nguyên liệu chế biến thực phẩm.
Vừa rồi chúng ra đã biết cách sắc thuốc bắc và bảo quản thuốc bắc sau khi sắc như thế nào rồi. Chúc mọi người làm thành công.
